อ่านคู่มือการใช้งานเนื่องจากเครื่องวัด pH แต่ละรุ่นแต่ละแบรนด์มีวิธีการใช้ที่แตกต่างกันไป โดยทั่วไปประกอบด้วยเครื่องวัดค่า pH และหัววัด Electrode ขั้นตอนการใช้งานในเบื้องต้นมีดังนี้

เครื่องวัดค่าพีเอชมีหลักการทำงานโดยวัดความเป็นกรดหรือด่างของสารละลาย pH คือความเข้มข้นของไฮโดรเจนไอออนในสารละลาย สารละลายที่มี H + ไอออนมากกว่าจะยังคงเป็นกรดในขณะที่สารละลายที่มี OH- มากกว่าจะยังคงเป็นด่างค่า pH ของสารละลายมีตั้งแต่ 1 ถึง 14 เครื่องวัดค่า pH จะมีหัววัด Electrode เพื่อวัดความต่างของศักย์ไฟฟ้าในหน่วย mV (มิลลิโวลท์) ระหว่างหัววัด pH และหัววัดอ้างอิงและความแตกต่างของศักย์ไฟฟ้าเกี่ยวข้องกับความเป็นกรดหรือเบส เนื่องจากหัววัดหลอดแก้วบางๆ ช่วยให้การวัดอิออนไฮโดรเจนได้มากขึ้น อิเล็กโทรดแก้วจะวัดค่าศักย์ไฟฟ้าเคมีของไฮโดรเจนไอออน

ค่า pH ของน้ำหรือสารละลายคือค่าความเป็นกรดด่างของน้ำซึ่งโมเลกุลของน้ำจะสามารถแยกออกเป็นไฮโดรเจนไอออน (H +) และไฮดรอกไซด์ไอออน (OH−) ไฮโดรเจนไอออนนั้นมีสภาพเป็นกรดและไอออนของไฮดรอกไซด์นั้นเป็นเบส ดังนั้น pH คือการวัดจำนวนของไฮโดรเจนหรือไฮดรอกไซด์ไอออนในสารละลาย ยิ่งไฮโดรเจนไอออนมีปริมาณมากน้ำหรือสารละลายยิ่งมีความเป็นกรดมากขึ้น เช่นเดียวกันถ้าน้ำหรือสารละลายมีไฮดรอกไซด์ไอออนมากยิ่งมีความเป็นเบสมากนั่นเอง