การวัดความชื้น (Moisture content measurement)

ปริมาณความชื้นมีผลต่อรสชาติ พื้นผิว น้ำหนัก และอายุการเก็บรักษาของอาหาร แม้แต่การเบี่ยงเบนเล็กน้อยจากมาตรฐานที่กำหนดก็อาจส่งผลเสียต่อคุณสมบัติทางกายภาพของวัสดุตัวอย่างเช่นแห้งเกินไปอาจส่งผลต่อความมั่นคงของผลิตภัณฑ์ขั้นสุดท้าย ในทางกลับกันมอยเจอร์ส่วนเกินอาจทำให้วัสดุอาหารจับตัวเป็นก้อนหรือติดอยู่ในระบบท่อระหว่างการผลิต นอกจากนี้อัตราการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์จะเพิ่มขึ้นตามปริมาณน้ำทั้งหมดซึ่งอาจส่งผลให้ต้องมีการกำจัดของเสีย ดังนั้นเครื่องตรวจวัดความชื้นจึงมีความจำเป็นในการตรวจหาปริมาณ Moisture ในอาหาร วัสดุอุตสาหกรรมเป็นต้น

1.วิธีการโดยตรง (Direct Method)

วิธีการโดยตรงคือการวิเคราะห์เชิงความร้อนเป็นการวัดโดยใช้หลักการให้ความร้อนทำให้Moistureระเหยออกไป วิธีนี้ใช้การสูญเสียน้ำหนักโดยรวมของตัวอย่างในการทำให้แห้งเพื่อคำนวณปริมาณมอยเจอร์เครื่องวัดชนิดนี้โดยทั่วไปเรียกว่าเครื่องมือวัดวิเคราะห์ความชื้น (Moisture Analysis) วิธีการวัดนี้เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการความแม่นยำสูงจึงนิยมใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร งานวิจัยเป็นต้น ข้อเสียของวิธีนี้คือต้องให้ความร้อนแก่วัสดุ ดังนั้นจึงไม่เหมาะกับวัสดุที่ติดไฟได้ง่ายเนื่องจากความร้อนเป็นต้น

2.วิธีทางเคมีสำหรับการวิเคราะห์ความชื้น (Chemical Methods for Moisture Analysis)

การไตเตรทแบบ Karl Fischer

วิธีการที่แม่นยำและเฉพาะเจาะจงที่สุดในการกำหนดปริมาณน้ำของสารคือการไตเตรท Karl Fischer (KF) ขึ้นอยู่กับปฏิกิริยาของไอโอดีนกับน้ำตัวอย่างต่อแอลกอฮอล์ตัวทำละลายซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ใช้น้ำตัวอย่างทั้งหมดรวมถึงน้ำของการตกผลึกและน้ำที่ถูกดูดซับบนพื้นผิวในปฏิกิริยารีดอกซ์ จนกว่าจะถึงจุดสิ้นสุดนี้เป็นเกณฑ์ในการพิจารณาปริมาณน้ำ มีทั้งแบบ Volumetric และแบบ Coulometric แตกต่างกันไปตามขนาดของตัวอย่างปริมาณน้ำที่วัดได้ความแม่นยำและวิธีการคำนวณปริมาณน้ำทั้งหมดที่ใช้ไป

 

เทคนิคนี้สะดวกและรวดเร็วสำหรับการวิเคราะห์น้ำอย่างแม่นยำในตัวอย่าง วิธีการวัดปริมาตรเหมาะสมกับปริมาณน้ำที่สูงขึ้น แต่มีความเข้มข้นของแรงงานมากขึ้นเล็กน้อย ของแข็งทั้งหมดจะต้องละลายในตัวทำละลายที่เหมาะสมสำหรับการวิเคราะห์และนี่อาจเป็นเรื่องยากสำหรับของแข็งบางชนิด

3.วิธีการทางอ้อม (Indirect Methods)

วิธีการนี้ใช้หลักการทางไฟฟ้าเช่นการวัดความนำหรือความต้านทานทางไฟฟ้าหรือใช้หลักการแม่เหล็กไฟฟ้า วัสดุใดที่นำไฟฟ้าได้สูงก็แสดงว่ามีMoistureอยู่สูง หลักการนี้นิยมใช้ในการหาMoistureในไม้ ,กระดาษ,คอนกรีตเป็นต้น เป็นวิธีการที่ง่ายรู้ผลของมอยเจอร์อย่างรวดเร็ว แต่มีความแม่นยำน้อยกว่าวิธีการโดยตรงและวิธีทางเคมี จึงเหมาะสำหรับการตรวจวัดความชื้นในเบื้องต้น

สรุป

การหา Moisture มีหลักการที่หลากหลายและมีวิธีการตรวจวัดมากมาย แต่ละวิธีมีข้อดี ข้อเสีย ดังนั้นจำเป็นที่ต้องศึกษาหลักการวัดด้วยวิธีต่างๆ กันให้เข้าใจอย่างถ่องแท้ก่อนเลือกซื้อเครื่องมือวิเคราะห์ Moisture มาใช้