เครื่องวัดอุณหภูมิมีกี่ประเภท? และการเลือกซื้อ

ทุกคนใช้เทอร์โมมิเตอร์สำหรับการวัดอุณหภูมิไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง หลายคนจึงสงสัยว่าถึงประเภทต่างๆ ของเครื่องวัด วันนี้เราจะอธิบายประเภทและชนิดของเทอร์มอมิเตอร์ชนิดต่างๆ และการใช้งานในเบื้องต้น

หลักการของทำงานคือการวัดอุณหภูมิของสิ่งต่างๆ เพื่อรับรู้ข้อมูลอุณหภูมิเช่นหากคุณวัดอุณหภูมิอากาศภายในห้อง คุณจะทราบทันทีว่าจะต้องเปิดเครื่องปรับอากาศหรือไม่ หากคุณวัดอุณหภูมิร่างกายคุณจะพบว่าคุณเป็นไข้หรือไม่ ที่กล่าวมาเป็นการวัดในชีวิตประจำวัน

นอกเหนือจากนั้นการวัดอุณหภูมิยังถูกใช้ในงานด้านวิทยาศาสตร์และกระบวนการผลิตเพื่อวัดอุณหภูมิของโลหะ ของเหลว ก๊าซและวัสดุอื่นๆ และยังสามารถวัดอุณหภูมิอาหารขณะทำอาหาร เครื่องวัดมีหลายประเภทขึ้นอยู่กับขอบเขตการใช้งานและกลไกที่เกี่ยวข้อง เราจะบอกคุณเกี่ยวกับเครื่องวัดแบบทั่วไป นอกจากนี้คุณจะสามารถเรียนรู้เกี่ยวกับเทอร์โมมิเตอร์ชนิดต่างๆ ที่ใช้วัดอุณหภูมิร่างกาย

เทคโนโลยีปัจจุบันมีการรุดหน้าอย่างรวดเร็ว ในปัจจุบันสามารถวัดได้อย่างแม่นยำและสามารถเปลี่ยนหน่วยได้ทันทีโดยไม่ต้องมีการคำนวณใดๆ  สำหรับการวัดอุณหภูมิซึ่งมีหลายชนิด ซึ่งบางชนิดวัดอุณหภูมิจากการสัมผัสกับวัตถุ บางชนิดวัดจากรังสีอินฟราเรด (รังสีความร้อน)

ดังนั้นการเลือกตัววัดอุณหภูมิที่เหมาะสมเป็นสิ่งจำเป็น สิ่งแรกที่ควรพิจารณาคือความเหมาะสมสำหรับการใช้งาน ช่วงการวัดอุณหภูมิที่ต้องการ ความแม่นยำและรายละเอียดปลีกย่อยเช่นการบันทึกข้อมูล หน่วยความจำภายในเป็นต้น รายละเอียดดังต่อไปนี้เป็นเครื่องมือวัดที่ได้รับความนิยมดังรายละเอียดด้านล่าง

อุปกรณ์วัดอุณหภูมิรุ่นแนะนำ

เครื่องวัดอุณหภูมิมีกี่ประเภทสามารถแบ่งได้ดังต่อไปนี้

เราแบ่งประเภทออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ได้แก่เครื่องวัดสำหรับอุตสาหกรรม และเครื่องวัดสำหรับด้านการแพทย์ ดังต่อไปนี้

1.สำหรับการแพทย์วัดอุณหภูมิร่างกาย วัดไข้

1.2) แถบอุณหภูมิ (Temperature strips)

มักใช้ในโรงพยาบาลเพื่อกำหนดอุณหภูมิของผู้ป่วยอย่างรวดเร็ว แถบเหล่านี้มีผลึกเหลวที่ตอบสนองต่อความร้อนโดยการเปลี่ยนสี แต่ละสีสอดคล้องกับอุณหภูมิของร่างกาย วัดไข้ได้อย่างรวดเร็ว แต่มีความน่าเชื่อถือน้อยที่สุด

มีกระบวนการทางเคมีที่ซับซ้อนอยู่เบื้องหลังวิธีการทำงานของแถบวัดอุณหภูมิ แต่หลักการเหล่านี้ได้รับการออกแบบอย่างเรียบง่าย มีองค์ประกอบที่ไวต่ออุณหภูมิอยู่ภายใต้ชั้นป้องกันที่โปร่งใส แถบวัดอุณหภูมิประกอบด้วยส่วนผสมของสารเคมีที่แตกต่างกันซึ่งผลิตบนพื้นผิวกระดาษดูดซับพิเศษ หากถึงอุณหภูมิที่กำหนดไว้และปฏิกิริยาทางเคมีแสดงโดยการเปลี่ยนสี แถบวัดนี้ยังสามารถนำมาใช้งานในอุตสหกรรมเช่นนำไปติดไว้ที่มอเตอร์และ/หรือเครื่องจักรกลชนิดอื่นๆ เพื่อตรวจติดตามอุณหภูมิได้ง่ายเป็นต้น

1.3) ปรอทวัดไข้ (Mercury-filled thermometers)

ภายในเต็มไปด้วยปรอทในกระเปาะแก้วเป็นเครื่องวัดชนิดหนึ่งที่เก่าแก่ที่สุด และกำลังจะถูกยกเลิกการใช้งานไปอย่างช้าๆ เนื่องจากความแม่นยำแล้วอาจเป็นอันตรายได้หากแตก หัก ทำให้สารปรอทภายในรั่วออกมาซึ่งเป็นพิษต่อคนและสิ่งแวดล้อม (มีทั้งแบบดิจิตอลและแบบปรอท)

2. เทอร์โมมิเตอร์สำหรับอุตสาหกรรมแบ่งได้ดังต่อไปนี้

2.1) เครื่องวัดแบบดิจิตอล (Digital thermometer)

เครื่องวัดชนิดนี้เป็นหนึ่งในการพัฒนาล่าสุดในด้านเทคโนโลยี ใช้เซ็นเซอร์อิเล็กทรอนิกส์แทนที่จะใช้ของเหลวหรือก๊าซ มีหน้าจอดิจิตอลซึ่งสามารถแสดงผลการวัดได้ในเวลาไม่กี่วินาที เทอร์มอมิเตอร์แบบดิจิตอลมีเทอร์มิสเตอร์ที่ตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิและแสดงผลลัพธ์บนหน้าจอ ซึ่งเครื่องวัดประเภทนี้จะมีความแม่นยำสูงและตอบสนองอย่างรวดเร็ว เหมาะสำหรับวัดอุณหภูมิห้อง ตู้เย็นเป็นต้น

2.2) เครื่องวัดแบบอินฟราเรด (Infrared thermometer)

การวัดอุณหภูมิทั้งหมดที่เรากล่าวถึงข้างต้นจำเป็นต้องมีการสัมผัสเพื่อวัดค่าอุณหภูมิ แต่เครื่องวัดชนิดนี้ใช้รังสีอินฟราเรดหรือความร้อนที่วัตถุปล่อยออกมาเพื่อแสดงค่าอุณหภูมิ ซึ่งหมายความว่าสามารถบอกอุณหภูมิได้จากระยะไกล บางคนเรียกเครื่องวัดชนิดนี้ว่า “ปืนวัดอุณหภูมิ” เนื่องจากส่วนใหญ่เป็นแบบพกพาและดูเหมือนปืนขนาดเล็ก เครื่องวัดชนิดนี้เหมาะสำหรับอุตสาหกรรม วิทยาศาสตร์ การทำอาหารเป็นต้น (เครื่องวัดชนิดนี้ไม่เหมาะสำหรับด้านการแพทย์วัดไข้ วัดอุณหภูมิร่างกาย มีเครื่องวัดแบบอินฟราเรดสำหรับการแพทย์โดยเฉพาะ)

2.3) สำหรับวัดอุณหภูมิอาหาร (Food Thermometer)

เครื่องมือวัดอุณหภูมิอาหารชนิดนี้มีหัววัดลักษณะปลายแหลมทำจากสแตนเลสคุณภาพสูงไม่เป็นสนิม ทำให้เหมาะสำหรับการวัดในอุตสาหกรรมอาหารและเป็นเครื่องวัดที่ได้ตามมาตรฐาน GMP และ HACCP เป็นต้น

2.4) เทอร์โมสแกน (กล้องถ่ายภาพความร้อน)

เครื่องวัดเทอร์โมสแกนชนิดนี้จะแสดงค่าพลังงานความร้อนเป็นภาพแสงที่ตามองเห็นได้เพื่อการวิเคราะห์อุณหภูมิ อุปกรณ์นี้มีความแม่นยำสูงโดยใช้ความร้อนเพียงเล็กน้อยในการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ เหมาะสำหรับงานด้านอุตสาหกรรม ซ่อมบำรุงด้านไฟฟ้า เครื่องจักรกล และการตรวจหารอยรั่วของน้ำในผนังที่ตามนุษย์ไม่สามารถมองเห็นได้

2.5) แบบมานอเมตริก (Manometric thermometers)

เครื่องวัดประเภทนี้เป็นที่รู้จักกันในนามวัดแรงดันหรือไอน้ำ สามารถวัดอุณหภูมิตามการเปลี่ยนแปลงของความดันภายในก๊าซหรือของเหลว เหมาสำหรับการวัดอุณหภูมิในก๊าซแอลกอฮอล์ คลอโรมีเทนและของเหลวอื่นๆ

2.6) แบบกระเปาะแก้ว (Liquid-in-glass thermometer)

เป็นชนิดที่เก่าแก่ที่สุดและพบได้บ่อย ถูกใช้เกือบทุกที่และหลักการทำงานนั้นง่ายมาก เครื่องวัดชนิดนี้ประกอบด้วยหลอดแก้วที่เต็มไปด้วยของเหลวที่เป็นแอลกอฮอล์หรือปรอท เมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนไปของเหลวจะขยายตัวหรือหดตัว และขีดเส้นระดับอุณหภูมิเป็นไปได้เพื่อกำหนดค่าอุณหภูมิ เครื่องวัดชนิดนี้มีความแม่นยำต่ำไม่เหมาะสำหรับการวัดที่ต้องการความแม่นยำสูง จึงถูกใช้ในการวัดแบบทั่วไปเช่นวัดอุณหภูมิห้อง อากาศ และใส่ไว้ในตู้เย็นเป็นต้น

2.7)ไบเมทัล (Bimetal thermometer)

เครื่องวัดประเภทนี้เหมาะสำหรับช่างหรืองานด้านอุตสาหกรรม หลักการทำงานทำจากโลหะสองชนิดที่มีความไวต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิต่างกันและทำให้เกิดการบิดงอที่ต่างกันเพื่อใช้ในการกำหนดค่าอุณหภูมิ เครื่องวัดแบบไบเมทัลนี้เหมาะอย่างยิ่งสำหรับวัดอุณหภูมิที่มีค่าสูงๆ ประมาณ 60°C ขึ้นไปเนื่องจากการตอบสนอบที่รวดเร็ว แต่จะแม่นยำน้อยที่อุณหภูมิต่ำๆ สามารถพบเครื่องวัดชนิดนี้ได้ในเครื่องใช้ในครัวเรือนจำนวนมากเช่นเตาอบเป็นต้น

เอกสารรับรองการสอบเทียบเครื่องวัด ISO17025

เครื่องมือวัดทุกชนิดมีค่าความผิดพลาด แต่ค่าผิดพลาดควรมีค่าน้อยในระดับที่ยอมรับได้ และเพื่อยืนยันความถูกต้องและแม่นยำของเครื่องมือวัด ผู้ใช้งานควรร้องขอเอกสารรับรองการสอบเทียบ Certificate of Calibration จากผู้ผลิต (มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม) ดังตัวอย่างเอกสารต่อไปนี้

สรุป

1.เข้าใจในชนิดของเทอร์โมวัดอุณหภูมิและประเภทได้ในเบื้องต้น

2.เครื่องวัดมีชนิดที่ใช้ในอุตสาหกรรมและด้านการแพทย์ ควรเลือกให้เหมาะกับการใช้งาน

3.ควรสอบถามผู้จำหน่ายเพื่อขอใบรับรอง Certificate of Calibration (อาจมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม) เพื่อผลการวัดที่มีความแม่นยำ

4.กรณีที่จำเป็นต้องใช้เครื่องวัดด้านการแพทย์ ควรสอบถามการมีใบอนุญาติจาก อย เป็นต้น